Брекет-жүйесі және ауыз қуысының ауыруы
Брекеттер - бұл тістердің орналасуын түзетуге мүмкіндік беретін бекітілген ортодонтиялық конструкциялар. Алғашқы брекет-жүйелері ХХ ғасырдың басында пайда болды және тістерге бекітілген қатаң доға сияқты болды. Қазіргі уақытта брекет-жүйелерінің әртүрлілігі тістердің сыртқы жағына бекітілген дәстүрлі вестибулярлық жүйелерден сапфирге дейін және тістердің ішкі жағына бекітілетін лингвальдық жүйелерімен ерекшеленеді.
Бекіткіштерді орнатпас бұрын пациентті дәрігер-ортодонт тексереді; маман пациенттің қалып-күйін және оның тіс-жақсүйек бөлімінің құрылымын бағалайды. Кейбір жағдайларда, «сегіздік» деп аталатын ақылды тістерді алып тастау, сондай-ақ брекеттерді орнатқаннан кейін болашақта асқынулардың алдын алу үшін басқа тістерді емдеу қажет болады.
Ауыз қуысындағы жағымсыз сезімдер мен ауырсыну, әдетте, брекет-жүйесін орнатқаннан кейін бірден пайда болады. Ауырсыну ұзақтығы дененің ерекше сипаттамаларына және брекеттерді орнату сапасына байланысты болып келеді.
Ауырсынудың негізгі себептері:
- Брекет-жүйелерінің тістерге қысымы – оларды орнатқаннан кейінгі ауырсынудың ең айқын себебі. Бұл кезде тіс-жақсүйек жүйесі қосымша жүктеме алады. Пациент шайнау кезінде қосымша қолайсыздықты сезінуі мүмкін;
- Брекет-жүйелерінің металл элементтері тіс эмалімен үнемі байланыста болады. Осыған байланысты тіс эмалінің сезімталдығы артуы мүмкін, ол брекетті киген кезде тітіркену мен ауырсынуды тудырады;
- Өте сирек жағдайларда ауыз қуысындағы ауырсыну ағзадағы жеке аллергиялық реакцияларды тудыруы мүмкін. Бұл жағдайда емдеуші дәрігерге хабарласу керек;
- Брекеттерді орнатқаннан кейін ауырсынудың жиі кездесетін себептерінің бірі - бүкіл құрылымның ауыз қуысының шырышты қабығына әсері және инфекциялардың пайда болуы.
Брекеттерді орнатқаннан кейін ауырсынуды азайту үшін не істеу керек?
Мұқият шайнауды қажет етпейтін жеңіл тағамдарды таңдаңыз; бұлар – крем-сорпалар мен қайнатылған сорпалар, көкөніс және жеміс пюресі, ботқалар, тартылған ет - фарш. Жаңғақтар мен семішкелерді, қатты ет пен ысталған тағамдарды, мұз кәмпиттерді, грильяж, козинакиді, жабысқақ және тұтқыр тағамдарды: сағыз, ирис, нуга, карамельді, сонымен қатар құрамында бояғыштары бар өнімдерді рационнан алып тастаңыз;
- Тістердің сезімталдығын жоғарылататындықтан, құрамында қышқылы көп тағамдарды алып тастаңыз;
- Салқындатылған өнімдер ауырсыну шегін уақытша төмендетуге мүмкіндік береді;
- Жұмсақ қылшықтары бар тіс щеткасы тістеріңізді тазалағанда ыңғайсыздықты болдырмауға көмектеседі;
- Микробқа қарсы әсері бар жергілікті анестетиктер брекет-жүйелерін орнатқаннан кейін қалған ауыз қуысындағы бактерияларды жоюға көмектеседі.
Ауыз қуысының шырышты қабаты сыртқы тітіркендіргіштерге өте сезімтал болып келеді. Брекет-жүйелерін орнатқаннан кейін, конструкция мезгіл-мезгіл ауыз қуысын қажап, жарақаттауы мүмкін, осылайша ыңғайсыздық сезімі мен ауырсынуды тудырады.
Инфекция тітіркенген ауыз қуысына түсіп, қабынуды тудырған кезде жағдай ушығуы мүмкін.
Мұндай жағдайларда жергілікті әсер ететін антисептикалық қасиеті бар препараттарды қолдану ұсынылады. Неміс препараты Трахисан -ауыз қуысындағы инфекциялармен күресуге көмектеседі. Препарат қуыста ауру тудыратын бактерияларды жояды, сонымен қатар антисептикалық және қабынуға қарсы әсер етеді.
- Тиротрицин жергілікті әсер етеді және бактерияларды жояды;
- Хлоргексидин қабыну ошақтарын жояды;
- Лидокаин ауырсынуды басатын қасиетке ие.
* Ауыз қуысында ыңғайсыздық туындаған кезде дәрігерге қаралу қажет болатындығын ұмытпаңыз. Егер сіз брекет-жүйелерінің конструкциясы өзгергенін немесе ауырсыну бірнеше күн бойына созылып, сіздің өміріңіздің сапасын төмендететінін сезсеңіз, сіз өзіңіздің емдеуші дәрігеріңізбен байланысыңыз.